از وی‌او‌دی تا هوش مصنوعی؛ کدام اتحادیه نماینده واقعی صنعت محتوا است؟

به گزارش سیتنا، رضا عسگری، ناشر و فعال حوزه محتوا در یادداشت ارسالی برای این رسانه نوشت:

اتحادیه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ایران (رصتا) با انتشار نامه‌ای علاوه بر مخالفت با سند تسهیم درآمد محتوا و ادعای ایجاد رانت با این سند، به اتحادیه تولید و نشر محتوا در فضای مجازی هم تاخته است. همین بهانه‌ای شد تا سابقه این دو اتحادیه را بررسی کنم. برای این کار بهترین راه مراجعه به سایت روزنامه رسمی بود.

اتحادیه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ایران به عنوان یک موسسه چندمنظوره با مجوز از اداره کل ارشاد تهران در دایره فعالیت این استان فعالیت دارد و موضوع اصلی فعالیتش هم برپایی نمایشگاه و رویداد و کارهای پژوهشی و فعالیت فرهنگی هنری در حوزه موضوعی‌اش است. تاریخ تأسیس آن هم سال ۱۴۰۳ است، در حالی که تاریخ تأسیس اتحادیه تولید و نشر محتوا در فضای مجازی سال ۱۴۰۰ است. (این اطلاعات در روزنامه رسمی کشور قابل جستجو و در دسترس قرار دارد) تا همین جا بخشی از ادعای نامه اتحادیه صوت و تصویر کذب محسوب می شود که در آن ادعا کرده بود سابقه دارتر است.

از سوی دیگر، رئیس اتحادیه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ایران در لیست اعضای اتحادیه تولید و نشر محتوا در فضای مجازی قرار دارد و در سایت این اتحادیه، رئیس اتحادیه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در لیست اعضای علی‌البدل اتحادیه محتوا ذکر شده است. پس مشخص است هیئت‌مدیره موجود اتحادیه محتوا رأی بیشتری از اعضا نسبت به رئیس اتحادیه صوت و تصویر آورده‌اند. حال زیر سؤال بردن اتحادیه محتوا توسط اتحادیه صوت و تصویر، در حالی که خود در لیست علی‌البدل آن قرار دارند، عجیب است. در نظر داشته باشیم اتحادیه تولید و نشر محتوا به صورت ملی و اتحادیه صوت و تصویر فراگیر طبق اطلاعات روزنامه رسمی به صورت استانی فعالیت دارد. اجازه فعالیت اتحادیه‌ها حول اساسنامه و موضوع فعالیتی است که برای آنها تأیید شده است و خارج از آن نمی‌توانند فعالیت کنند.

حیطه فعالیت این دو اتحادیه را می‌توانیم طبق اطلاعات روزنامه رسمی ببینیم.

حوزه فعالیت قانونی اتحادیه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ایران(رصتا): ۱. ارائه خدمات مشورتی در قلمرو مدیریت امور فرهنگی، هنری، مطبوعاتی و سینمایی، ارائه خدمات پیمان مدیریت برای اجرای پروژه های فرهنگی هنری. . برگزاری همایش، گردهمایی، سمینار و همکاری در برپایی نمایشگاه ها و جشنواره های فرهنگی و هنری و مشارکت در برگزاری همایش ها و سمینارهای تخصصی و ارایه خدمات فرهنگی هنری. مشارکت یا اجرای طرحهای پژوهشی، فرهنگی و هنری و نیز گردآوری و تدوین مجموعه های مستند درباره مسائل فرهنگی، هنری، اجتماعی و تاریخی. تبصره: اتحادیه پس از اخذ مجوز فعالیتهای خاص مصوب از مراجع ذیربط و رعایت ضوابط هیئت رسیدگی مجاز به انجام فعالیتهای مزبور می باشد. به موجب مجوز از اداره کل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برابر با شماره مجوز ۱۲۲۶۲۳/۱۴۰۳ در تاریخ ۱۴۰۳/۰۲/۲۴ در استان مربوطه این آگهی به ثبت رسید.

حوزه فعالیت قانونی اتحادیه تولید و نشر محتوا در فضای مجازی: ۱- طراحی و استقرار سامانه اعتبارسنجی فعالان تولید و نشر محتوا در فضای مجازی طراحی و استقرار سامانه اعتبارسنجی سکوها و نرم افزارهای تولید و نشر محتوا در فضای مجازی طراحی و استقرار سامانه جذب منابع و حمایت از فعالان تولید و نشر محتوا در فضای مجازی (از طریق مواردی مانند سرمایه گذاری و حمایت از کسب و کارهای فرهنگی در فضای مجازی، تسهیم درآمدهای ناشی از فروش ترافیک اینترنت بین تولیدکنندگان، ناشرین و …) طراحی و استقرار سامانه ذائقه سنجی مخاطبان در بازار تولید محتوای کشور طراحی و استقرار سامانه ثبت سفارش تولید و نشر محتوا تصمیم سازی در حوزه مقررات گذاری برای مجلس شورای اسلامی، شورای عالی فضای مجازی و سایر نهادهای قانون گذار و سیاست گذار مشاوره به نهادهای حاکمیتی و دستگاه های دولتی در حوزه تولید و نشر محتوا در فضای مجازی برگزاری نمایشگاه ها، دوره های آموزشی و رویدادهای مرتبط؛ به موجب مجوز شماره ۱۶۲۸۳۵/۱۴۰۰ مورخ ۱۴۰۰/۰۵/۳۱ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آگهی گردید.

مقایسه دو اتحادیه با مقایسه حیطه فعالیت این دو اتحادیه می‌توان متوجه شد که ورود کدام یک از آنها به موضوعاتی چون سند تسهیم درآمد محتوا وجاهت دارد. اگر دقت کنیم، حتی در اساسنامه اتحادیه تولید و نشر محتوا در فضای مجازی چهار سال قبل از تصویب سند تسهیم درآمد محتوا، پیگیری برای تصویب و اجرای چنین سندی جزء وظایف و حیطه فعالیت آن قرار گرفته است. از سوی دیگر، اتحادیه رسانه‌های صوت و تصویر ایران غیر از اینکه صرفاً در استان تهران می‌تواند فعالیت داشته باشد، صرفاً حوزه وی‌او‌دی را پوشش می‌دهد. اما اتحادیه تولید و نشر محتوا در فضای مجازی همه حوزه‌های محتوایی را پوشش می‌دهد و هم‌اکنون از حوزه وی‌او‌دی تا گیم تا رسانه‌های خبری و کتاب دیجیتال و پیام‌رسان‌ها، اپ استورها و در ساختار آن حضور دارند و عضو این اتحادیه هستند. در اساسنامه اتحادیه تولید و نشر محتوا حتی می‌بینید که مقررات‌نویسی و پیشنهاد قانون برای مجلس شورای اسلامی و شورای عالی فضای مجازی از حیطه اختیارات آن است. با این مقایسه در صرفاً اساسنامه و حوزه فعالیت این دو اتحادیه می‌توان متوجه شد که کدام اتحادیه وجاهت لازم را برای ورود به موضوعات کلان حوزه محتوا از جمله سند تسهیم درآمد محتوا دارد و کدام یک توان نمایندگی واقعی حوزه‌های مختلف محتوایی را دارد.

خصوصی یا دولتی؟

در بخشی از نامه درباره اتحادیه خصوصی و غیر خصوصی صحبت شده و اتحادیه تولید و نشر محتوا در فضای مجازی غیر خصوصی یا دولتی قلمداد شده است.  بنا به اطلاعاتی که در اینترنت هست مشخص است این اتحادیه ۹ عضو شورای نظارت دارد که ۶ نفر از آن‌ها مدیران پلتفرم‌های بزرگ بخش خصوصی و ۳ نفر از آن‌ها حاکمیتی هستند و تمام اعضای ۷ نفره هیئت مدیره هم نمایندگان پلتفرم‌ها و نشرهای خصوصی دیجیتال از حوزه های مختلف محتوایی هستند و بنا به اطلاعات سایت این اتحادیه در هیئت مدیره آن هم شرکتهایی چون ماه آوا، اخرین خبر، کافه بازار، فیلیمو، ایتا و … حضور دارند.  از سوی دیگر در ساختار حقوقی ما اتحادیه کاملا مستقل وجود ندارد. تمام اتحادیه ها به روشهای مختلف تحت نظارت دولت هستند.

سند تسهیم درآمد محتوا

این سند که سیاستی حاکمیتی با هدف توسعه بازار محتوا است، از منابع آن بخش مهمی وارد حوزه وی‌او‌دی خواهد شد و البته شامل همه حوزه‌های محتوایی می‌شود و باقی حوزه‌های محتوایی را هم تقویت می‌کند. مخالفت گروهی از وی‌او‌دی‌ها با این سند، در مقابلش دفاع گروه بزرگی از بازیگران حوزه محتوا را داشته است. بازیگران حوزه گیم، اپ استورها، پیام‌رسان‌ها، کتاب دیجیتال، حوزه کودک، حوزه هوش مصنوعی و رسانه‌های متنی و خبری و … طبیعتاً سیاست‌گذار نمی‌تواند برای دلخواه چند وی‌او‌دی همه حوزه‌های محتوایی را قربانی کند. این سند جزء معدود سندهایی بوده که حمایت بزرگی از حوزه‌های مختلف بخش خصوصی را با خودش داشته است. یکی از نکته‌های نامه اعتراض‌آمیز اعضای اتحادیه صوت و تصویر، مسئله شفافیت سند تسهیم بوده است. شیوه‌نامه این سند هنوز مصوب نشده است، اما شیوه‌نامه‌های منتشرشده در فضای مجازی و رسانه‌ها را با یک مرور ساده می‌توان متوجه شد که ده‌ها بند درباره شفافیت و سازوکار شفافیت منابع سند دارد. کمتر سندی را می‌شود پیدا کرد که چنین اصراری به شفافیت داشته باشد.

در پایان، به عنوان یک بازیگر حوزه محتوا پیشنهاد می‌دهم اتحادیه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ایران به عنوان یکی از حوزه‌ها و بخشی از اعضای اتحادیه تولید و نشر محتوا در فضای مجازی، در تعامل با این اتحادیه برای تحقق حقوق بخش خصوصی و ارائه بهترین شیوه‌نامه برای اجرای سند تسهیم درآمد محتوا همکاری داشته باشند. همکاری تشکل‌های مختلف حوزه محتوا می ‌تواند به توسعه بازار محتوا منجر شده و چالش‌های این حوزه را مرتفع نماید.

انتهای پیام